W dniach 19-22 września w karpackim miastecku Jaremcze odbyły się XII Polsko-Ukraińskie Spotkania „Przyszłość, współczesność, przeszłość”, które w tym roku przebiegały pt. „Nowe wyzwania. Prognozy rozwoju stosunków polsko-ukraińskich” i zgromadziły naukowców, przedstawicieli ministerstw, instytucji państwowych, władz lokalnych, dyplomatów, działaczy organizacji polskich na Ukrainie, ekspertów z Polski i Ukrainy.

Inicjatorami tego dorocznego wydarzenia byli Kurier Galicyjski oraz Narodowy Uniwersytet Przykarpacki w Iwano-Frankiwsku. Partnerami: Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego oraz Instytut Badań Etnonarodowych im. Kurasa z Kijowa. Wydarzenie jest współfinansowane w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za granicą za pośrednictwem Fundacji Wolność i Demokracja.

Podczas uroczystego otwarcia uczestników spotkań powitali: Ihor Cependa, rektor Uniwersytetu Przykarpackiego im. Wasyla Stefanyka w Iwano-Frankiwsku; Wiaczesław Wojnarowski, przedstawiciel MSZ Ukrainy we Lwowie; Tomasz Orłowski, wicedyrektor Departamentu Wschodniego MSZ RP; Oleh Rafalski, dyrektor Instytut Badań Politycznych, Etnicznych i Narodowych im. Iwana Kurasa NAN Ukrainy; Wasyl Hładij, pierwszy zastępca przewodniczącego Rady Regionalnej Iwano-Frankiwska; Robert Czyżewski, prezes Fundacji Wolność i Demokracja; Mirosław Rowicki, redaktor naczelny „Kuriera Galicyjskiego”; Jan Malicki, dyrektor Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego.

– Wspominamy z rozrzewnieniem okres od 1995 roku do początku XXI wieku, gdy wizyty prezydentów i ministrów Ukrainy i Polski były tak częste, że spotykali się oni pięć-sześć razy do roku w naszych państwach, a do tego jeszcze drugie tyle na różnorakich konferencjach – powiedział rektor Ihor Cependa. – Teraz jesteśmy świadkami spowolnienia tego. Z nadzieją teraz obserwowaliśmy wizytę prezydenta Ukrainy, która odbyła się 31 sierpnia. To pozytywna inicjatywa. Jestem przekonany, że po wyborach parlamentarnych w Polsce otworzy się nowy rozdział w stosunkach polsko-ukraińskich.

– Jeżeli nie będziemy iść na wojnę i mówić „my” i „oni”, jeżeli założymy, że wszyscy należymy do kategorii „my”, wtedy mamy szansę zrealizować to, co chcemy – zaznaczył Mirosław Rowicki. – Bez względu na to, jakich technologii ktoś zewnątrz by wykorzystał, my jesteśmy zaporą przeciwko tym technologiom! Warto się tu spotykać właśnie w takim gronie.

Jan Malicki, dyrektor Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego zaznaczył, że wiele zależy od nowego parlamentu Ukrainy i nowego prezydenta, Wołodymyra Zełeńskiego. Na ile nowy rząd i prezydent będą chcieli załagodzić spory między Polską a Ukrainą. – Ich głównym elementem jest spór historyczny, a sednem tego jest spór o zbrodnię na Wołyniu.

Iryna Wereszczuk, przedstawiciel Gabinetu Ministrów Ukrainy w parlamencie ukraińskim w Liście gratulacyjnym m.in. zaznaczyła, że doroczne ukraińsko-polskie spotkania w Jaremczu gromadzą intelektualistów, którzy niezależnie od swoich poglądów politycznych i preferencji starają się wypracować najbardziej akceptowalny model nowoczesnych stosunków między narodami ukraińskim i polskim, między Ukrainą a Polską. Przedstawicielka nowych władz Ukrainy życzyła, ażeby dyskusje w Jaremczu przyniosły cenne diagnozy i postulaty do praktycznego wdrożenia.

W imieniu wiceministra MSZ Ukrainy Wasyla Bodnara gratulacje i odznaczenia organizatorom Spotkania w Jaremczu przekazał przedstawiciel ministerstwa we Lwowie Wiaczesław Wojnarowski.

W ciągu dwóch dni eksperci dyskutowali o współczesnych wyzwaniach w sferze bezpieczeństwa, gospodarki, kultury oraz współpracy transgranicznej. Również z udziałem członków Polsko-Ukraińskiego Forum Partnerstwa dyskutowano na temat nowej sytuacji w stosunkach polsko-ukraińskich. Osobno została omówiona rola mediów i współpracy kulturalnej oraz obecni na sali zastanawiali się nad zagrożeniami dla obu krajów. Kolejny panel był poświęcony Polsce i Ukrainie w kontekście wyzwań sytuacji międzynarodowej.

Odbyło się też posiedzenie Klubu Galicyjskiego. Po dyskusjach zaprezentowano szereg nowych książek naukowców z Ukrainy i Polski.

Już tradycyjnie poinformowano o przebiegu prac dotyczących odnowienia Obserwatorium Astronomicznego na górze Pop Iwan w Czarnohorze. 

W godzinach wieczornych występowały lwowski polsko-ukraiński Kabaret Artystyczny „Czwarta Rano” oraz grupy koncertowe Uniwersytetu Przykarpackiego im. Wasyla Stefanyka w Iwano-Frankiwsku. Na zakończenie uczestnicy XII Polsko-Ukraińskich Spotkań dokonali wejścia na szczyt Pop Iwan oraz odbyli wycieczkę do Kosowa, gdzie zwiedzili lecznicę dr Apolinarego Tarnawskiego i odwiedzili słynny bazar huculski.

Tekst: Konstanty Czawaga, Wojciech Jankowski/ Kurier Galicyjski

Zdjęcia: Konstanty Czawaga