Kim jesteśmy? Kim chcemy być? Czym jest niepodległość? Oraz czym jest ojczyzna? Mówi się, że ojczyzna to ziemia, na której naród przeżył swoją historię, ale także krajobraz, rodziny dom, groby przodków, obyczaje, kraj dzieciństwa, miejsce narodzin, jak również przywiązanie do języka. Za tę wolność i niepodległość, którą możemy się dzisiaj cieszyć, dziękujemy Bogu i tamtym pokoleniom, pamiętając, że dla nas wolność to dar, ale jednocześnie zadanie.
Realizując to zadanie, stojące przed nami od 1918 roku w dniach 12-14 października 2018 roku w Iwano-Frankiwsku (d. Stanisławowie), Kałuszu oraz Kołomyi został zrealizowany projekt „Pokolenie Niepodległej – niepodległe pokolenie 1918-2018” skierowany do dzieci i młodzieży w wieku szkolnym i studenckim.
- W listopadzie tego roku obchodzić będziemy 100-lecie polskiej niepodległości. To dobry moment na zastanowienie się, czym jest narodowa tożsamość. Rok 1918 przyniósł Polakom wielką szansę. Jan Karski, legendarny Kurier Polskiego Państwa Podziemnego, patron naszej fundacji, był jednym z przedstawicieli pierwszego pokolenia, które dorastało już w wolnej Polsce. Jego Pokolenie przeniosło straszliwe ofiary w walce o niepodległość naszego kraju. Nasz projekt jest skierowany do młodzieży polskiej zamieszkującej na Ukrainie. Chcemy zintegrować uczestników naszych działań wokół interdyscyplinarnych zajęć związanych z tematyką niepodległości, patriotyzmu, społeczeństwa i tożsamości, – przekazała w posłaniu do uczestników wydarzeń Ewa Junczyk-Ziomecka, prezes Fundacji Edukacyjnej Jana Karskiego.
W ramach projektu został przygotowany bogaty program dla dzieci i młodzieży w wieku od 8 do 18 lat. W piątek, 12 października odbyło się pierwsze spotkanie w pomieszczeniu Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku. Zajęcia zostały przeprowadzone przez trenerów Fundacji – Szymona Pawlaka, Mateusza Kamionkę i Jakuba Jaskółowskiego.
Uczestników podzielono na trzy grupy. Dla najmłodszych przeprowadzono warsztaty plastyczne pt. „Moja niepodległość – moje marzenie”, pod czas których dzieci miały okazję w sposób twórczy pokazać swoją relację do ojczyzny. Uczestnicy mieli również okazję poznać pracę polskich malarzy okresu Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego.
Starsze grupy brały udział w warsztatach dotyczących tematów niepodległości i tożsamości narodowej na przykładzie Jana Karskiego. Debatowano i dyskutowano do późnych godzin popołudniowych. Młodzież otwarcie bez obaw i z szacunkiem rozmawiała o honorze i rozwadze w historii. Udział w debacie podsumowującej wzięli uczniowie klas maturalnych, wolontariusze Centrum oraz studenci filologii polskiej Uniwersytetu Przykarpackiego im. Wasyla Stefanyka. Posłuchać zdań młodych przyszła liczna grupa zainteresowanych osób, przedstawiciele świata nauki i kultury z Iwano-Frankiwska.
Kolejnego dnia udział w podobnych zajęciach wzięli uczniowie szkoły sobotnio-niedzielnej działającej przy Towarzystwie Kultury Polskiej im. Franciszka Karpińskiego w Kałuszu. W zajęciach uczestniczyli również uczniowie polskich grup z Doliny.
- To dla nas wielki zaszczyt, że przyjechali do nas eksperci z Polski i w sposób tak ciepły i otwarty donieśli nam temat patriotyzmu, tożsamości narodowej, wytłumaczyli uczniom znaczenie słowa ojczyzna oraz pobudzenie szacunku do obojga narodów w tak ważnym dla nas czasie, – powiedziała Oksana Bigun, nauczycielka języka polskiego w Kałuszu.
Dalej „Pokolenie Niepodległej – niepodległe pokolenie” powędrowało do Kołomyi. 14 października w Gimnazjum im. Mychajła Hruszewskiego, gdzie działa Polska Sobotnia Szkoła przy Towarzystwie Kultury Polskiej im. Adam Mickiewicza, zainteresowane osoby z miasta i okolic z wielkim zaangażowaniem brali udział we wszystkich aktywnościach przygotowanych przez organizatorów projektu.
- Z pewnością mogę powiedzieć, że takiego systemu edukacyjnego na Ukrainie bardzo nam brakuje. Od razu widać, że uczestnikom bardzo się spodobało, byli zachwyceni warsztatami artystycznymi, zajęciami pt. „Wolność. I co dalej?” oraz debatą „Rozważni czy romantyczni”. Bardzo ważne są dla nas takie zajęcia, ciekawe, krytyczne oraz kreatywne podejście do tematów historii dwóch narodów. Uważam, że przybliżenie postaci Jana Karskiego, bohatera Polskiego Państwa zarówno jak i całej ludzkości ma być omawiane. Liczymy na kolejne podobne akcje i spotkania w Kołomyi, – powiedziała Irena Hułaj, nauczycielka języka Polskiej Sobotniej Szkoły w Kołomyi.
Projekt „Pokolenie Niepodległej – niepodległe pokolenie 1918-2018” został zrealizowany przez Fundację Jana Karskiego z Warszawy we współpracy z Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za granicą.
Tekst: Salomea Pletenicka
Zdjęcia: Ołesia Riszko, Dmytro Redka
