Akcja Narodowego Czytania została zapoczątkowana w 2012 roku przez ówczesnego prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej pana Bronisława Komorowskiego. Zainicjowała akcję wspólna lektura „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza. W kolejnych latach wielbiciele literatury polskiej łączyli się w czytaniu m.in. „Trylogii” i „Quo Vadis” Henryka Sienkiewicza, „Lalki” Bolesława Prusa, „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego.
W tym roku spośród ponad stu propozycji tytułów przesłanych do Kancelarii Prezydenta para prezydencka wybrała 8 nowel. Były to: „Dobra pani” Elizy Orzeszkowej; „Dym” Marii Konopnickiej; „Katarynka” Bolesława Prusa; „Mój ojciec wstępuje do strażaków” Brunona Schulza; „Orka” Władysława Reymonta; „Rozdzióbią nas kruki, wrony…” Stefana Żeromskiego; „Sachem” Henryka Sienkiewicza oraz „Sawa” Henryka Rzewuskiego.
– Chciałoby się zapytać: dlaczego właśnie te utwory? Mają wspólny mianownik, którym jest polskość. Wiele jest tematów aktualnych po dzień dzisiejszy. Ważne jest to, że są to przedstawiciele bardzo istotni, przedstawiciele literatury polskiej od romantyzmu, aż po dwudziestolecie międzywojenne – powiedziała Renata Klęczańska, nauczycielka języka polskiego w Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano‑Frankiwsku oraz szkole nr 3, skierowana przez Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą. – Nowelistyka podejmowała tematy właśnie bardzo trudne dla narodu polskiego, opowiadające o tym, co dzieje się w kraju, który kiedyś był Polską, bo są to czasy, kiedy Polski jeszcze nie było na mapie – podkreśliła Renata Klęczańska.
Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego dołączyło do akcji Narodowego Czytania już po raz czwarty. Nowelom polskim poprzedzała krótka prelekcja poświęcona biografii autorów, ich twórczości oraz genezie lektur. Na początku dyrektor CKPiDE Maria Osidacz odczytała list prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej pana Andrzeja Dudy skierowany do uczestników wydarzenia.
W tym roku atmosfera Narodowego Czytania była szczególna, gdyż lektura nowel miała miejsce na podwórku dawnego Pałacu Potockich w Stanisławowie – miejscu szczególnym dla jego historii.
– Akcja Narodowego Czytania z roku na rok przyciąga co raz liczniejszą grupę osób – powiedziała Maria Osidacz, dyrektor Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego. – Nie może też nie cieszyć fakt, że w tym roku w wydarzeniu bierze udział bardzo duża grupa młodzieży. Są to zarówno wolontariusze Centrum, jak też uczniowie szkół, w których jest wykładany język polski. To świadczy o tym, że młodzież powraca do czytania, pamięta o tym, że czytanie kształci i każda osoba, która czyta przyjmuje świat troszeczkę inaczej – podsumowała pani Osidacz.
Dyrektor Przedsiębiorstwa „Przestrzeń Innowacyjnych Kreacji PAŁAC” Wołodyrmyr Hajdar uważa, że zainteresowanie mieszkańców miasta do projektów organizowanych na terenie Pałacu Potockich przez CKPiDE podkreśla, iż Polacy i Ukraińcy mają wspólną historię.
– Cieszymy się, że na terenie Pałacu odbywają się wydarzenia zorganizowane wspólnie z Centrum Kultury Polskiej. Zazwyczaj są to wydarzenia ciekawe dla mieszkańców miasta, które spotykają się z wielkim zainteresowaniem. Również od takich wydarzeń są wysokie oczekiwania, gdyż odbywają się na dosyć wysokim poziomie. I to po raz kolejny podkreśla, że mamy ciekawą, różnorodną, czasami niejednoznaczną, ale wspólną historię – powiedział pan Hajdar.
Głównym celem akcji jest idea, aby literatura narodowa stała się nie tylko przedmiotem nauczania szkolnego, ale stała się również obecna w życiu społecznym.
– Uczestniczyłam w Narodowym Czytaniu po raz pierwszy. Najbardziej spodobała mi się nowela Henryka Sienkiewicza „Sachem”. Ogólnie mam bardzo miłe wrażenia i dobry humor – powiedziała Lilia Babczuk, mieszkanka Iwano-Frankiwska.
Biblioteka Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego postawiła również na nowoczesny sposób promocji czytelnictwa, więc niektóre części lektur zostały przeczytane z książek elektronicznych, które są w ofercie edukacyjnej Centrum. Oprócz tego poszczególne nowele zostały odczytane w języku ukraińskim, a więc do akcji dołączyli miejscowi poeci, dziennikarze oraz przedstawiciele bibliotek.
– W tym roku czytamy nowele nie tylko w języku polskim, ale też w języku ukraińskim. Do czytania dołączyło prawie 40 osób. Czytamy nowele w sposób klasyczny, z książki, czytamy również z e-booków, co przyciąga też młodzież do czytania polskich nowel – powiedziała Salomea Pletenicka, koordynator projektów w Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego.
Punktem dodatkowym programu była możliwość zrobienia sobie zdjęć pamiątkowych w kąciku fotograficznym oraz gra quizowa, dzięki której uczestnicy Narodowego Czytania mogli sprawdzić swoją ogólną wiedzę o literaturze, kulturze i historii Polski. Na zakończenie wszyscy otrzymali ciekawe nagrody i upominki. Również zostali wyróżnieni najmłodszy i najstarszy czytelnik, którzy dołączyli do akcji.
Podsumowując tegoroczną akcję prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda ogłosił, że za rok podczas Narodowego Czytania uczestnicy będą czytali „Balladynę” Juliusza Słowackiego.
Tekst: Danuta Stefanko
Audycja w radiu CKPiDE:
Zdjęcia: Danuta Stefanko, Ołesia Riszko
