W dniach 16-17 stycznia 2020 roku polscy i ukraińscy naukowcy, przedstawiciele samorządów lokalnych oraz władz regionalnych, wymienili się doświadzeniami procesów decentralizacji oraz wprowadzania instrumentów demokracji bezpośredniej.

Spotkanie odbyło się w ramach III Międzynarodowego Seminarium Naukowego „Instrumenty demokracji bezpośredniej. Doświadczenia Polski i Ukrainy w procesie decentralizacji”, organizowanego od 2017 roku przez Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku (d. Stanisławowie) wspólnie z Przykarpackim Uniwersytetem Narodowym im. Wasyla Stefanyka oraz Instytutem Nauk o Polityce i Administracji Uniwersytetu Opolskiego. Celem seminarium było wymiana doświadczeń z zakresu decentralizacji odnoszącej się do samorządu terytorialnego na Ukrainie i w Polsce.

Tegoroczne przedsięwzięcie rozpoczęła konferencja prasowa, w której wzięli udział: Zbigniew Kubalańca, wicemarszałek Województwa Opolskiego; Switłana Onyszczuk, zastępca przewodniczącego Iwanofrankiwskiej Obwodowej Administracji Państwowej; konsul Tomasz Kowal z Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej we Lwowie; dr Lech Rubisz, dyrektor Instytutu Nauk o Polityce i Administracji Uniwersytetu Opolskiego; Serhij Derewianko, doktor nauk politycznych, profesor Katedry Instytutów Politycznych i Procesów Przykarpackiego Uniwersytetu Narodowego im. Wasyla Stefanyka oraz Maria Osidacz, dyrektor Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku.

Obwód iwanofrankiwski jest regionem górskim, który posiada skomplikowaną infrastrukturę, poniekąd nie bardzo dobrze rozwiniętą. To także utrudnia udzielanie usług administracyjnych (medycyna, edukacja, usługi socjalne) mieszkańcom niektórych miejscowości.

W związku z powyższym, podczas konferencji prasowej pytano m.in. o tym, w jaki sposób zostały rozstrzygnięte podobne kwestie w regionach Polski o podobnym wymiarze. Jak były ustalane zdolności miejscowości do zrzeszenia i samofinansowania oraz czego Ukraina musi dokonać, żeby nie popełniać większych błędów.

Goście z Polski mówili, że proces decentralizacji w ich kraju nie był uzależniony od kwestii infrastruktury, podobnie, jak jest na Ukrainie. Z innej strony, Polacy nie mogą dać takiego przepisu Ukraińcom, który od razu byłby skuteczny. Obywatele Ukrainy muszą sami określić potrzeby i zdecydować, w którym kierunku zmierzać, w jaki sposób rozwijać samorządy. Zachodni sąsiedzi mogą jedynie podzielić się własnym doświadczeniem. Poniekąd doświadczenie Ukrainy w ciągu ostatnich 6 lat reformy decentralizacji może być również cenne dla Polski.

Po zakończeniu spotkania z dziennikarzami polska delegacja, na czele z wicemarszałkiem Kubalańcą spotkała się z władzami obwodu oraz samorządów lokalnych.

Wicemarszałek podkreślił, że wraz z wdrożeniem reformy decentralizacyjnej w Polsce, mieszkańcy jego kraju doświadczyli zmian jakościowych, ponieważ są bezpośrednio zaangażowani we wszystkie procesy rozwoju regionu. Natomiast przewodniczący Iwano-Frankiwskiej Obwodowej Administracji Państwowej Denys Szmyhal powiedział, że polskie doświadczenie przy wdrażaniu reform jest dla Ukrainy bardzo ważne.

Strony omówiły też obecny stan i perspektywy współpracy między regionem przykarpackim a Opolszczyzną, w szczególności w zakresie wymiany doświadczeniami reformy decentralizacji.

Po spotkaniu oficjalnym odbył się panel dyskusyjny, na którym przedstawiciele województwa opolskiego, naukowcy z Polski i uczelni iwanofrankiwskich, przewodniczący tzw. zrzeszonych gromad terytorialnych wymienili się doświadczeniami w zakresie decentralizacji samorządów lokalnych na Ukrainie i w Polsce. Omówili funkcjonowanie administracyjne w nowych gromadach, podział władzy na miejscu, tworzenie budżetów partycypacyjnych.

W ramach pobytu na Ukrainie delegacja z Opola, której towarzyszyła dyrektor Centrum Kultury Polskiej Maria Osidacz, odwiedziła również zrzeszoną gromadę terytorialną Broszniów Osadę w obwodzie iwanofrankiwskim. Goście mieli okazję zobaczyć, jak rozwija się miejscowość i bardziej szczegółowo dowiedzieć się o wdrożeniu reformy decentralizacji w tym regionie.

Proces dobrowolnego połączenia ukraińskich wsi, miasteczek i miast w tzw. zrzeszone gromady terytorialne trwa od 2014 roku i powinien zakończyć się w tym roku. Polska ma już za sobą kilkudziesięcioletnie doświadczenie tego tematu. Dlatego, jak oznajmili uczestnicy konferencji, doświadczenie zachodniego sąsiada Ukrainy jest bardzo cenne. Ponieważ decentralizacja – to nie tylko przekazywanie lokalnym społeczeństwom kompetencji od wladz centralnych, ale też kształtowanie świadomości obywatelskiej, umiejętnośi i chęci obywateli do bezpośredniego udziału w życiu własnych miast, miasteczek, wsi poprzez wybory, tworzenie organizacji pozarządowych oraz – co najważniejsze –rozliczanie władzy. Bez tego, zdaniem polskich naukowców, samorządom lokalnym grozi ryzyko nadużycia władzy przez poszczególnych urzędników.

W ostatnim dniu międzynarodowego seminarium naukowego na Przykarpackim Uniwersytecie Narodowym im. Wasyla Stefanyka przeprowadzono prelekcje dla studentów Wydziału Historii, Politologii i Stosunków Międzynarodowych na temat procesów decentralizacji w Polsce i na Ukrainie.

Seminarium „Instrumenty Demokracji Bezpośredniej. Doświadczenia Polski i Ukrainy w procesie decentralizacji” zostało współfinansowane ze środków Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej we Lwowie.

Tekst: Włodzimierz Harmatiuk

Rozmowa w radiu CKPiDE:

Audycja radia CKPiDE:

Zdjęcia: Andrzej Leusz

Partnerzy

Współpraca

Partnerzy medialni


Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów

Up