Lolek z Wadowic

Karol Józef Wojtyła urodził się 18 maja 1920 roku w Wadowicach, w rodzinie Karola Wojtyły i Emilii Kaczorowskiej. Jego wiernym i bliskim przyjacielem był starszy brat Edmund, z którym Karol grywał w piłkę nożną i często rozmawiał. Ojciec przyszłego papieża służył w wojsku polskim do 1927 roku, a matka prowadziła dom, który znajdował się tuż przy wadowickim kościele. To mocno przyłożyło się na rozwój duchowy Karola. Rodzicie również, od najmłodszych lat, wychowywali go w duchu wiary chrześcijańskiej i miłości.

W dzieciństwie Wojtyła często był nazywany przez najbliższych Lolkiem. Jego mama mawiała też: „Zobaczycie, mój Lolek będzie kiedyś wielkim człowiekiem”. Niestety Karol stracił matkę bardzo wcześnie, w wieku 9 lat. Jego ojciec, po śmierci żony otoczył młodszego syna szczególną miłością i towarzyszył mu w latach szkolnych.

W książce „Dar i tajemnica” wydanej w 1996 roku Jan Paweł II tak wspominał swojego ojca:

„Mogłem na co dzień obserwować jego życie, które było życiem surowym. Z zawodu był wojskowym, a kiedy owdowiał, stało się ono jeszcze bardziej życiem ciągłej modlitwy. Nieraz zdarzało mi się budzić w nocy i wtedy zastawałem mego Ojca na kolanach, tak jak na kolanach widywałem go zawsze w kościele parafialnym”.

Kolejną wielką stratą w życiu Karola Wojtyły stała się śmierć starszego brata Edmunda 2 lata po śmierci matki. Będąc z zawodu lekarzem, pracował w szpitalu dziecięcym w Krakowie, a później w Bielsku, gdzie zaraził się płonicą. Karol został sam z ojcem w wieku 12 lat. Starszy Wojtyła chciał wychować syna na dobrego człowieka. W kształtowaniu charakteru Karola wspierały go trzy ważne miejsca: kościół, szkoła, teatr.

Wojtyła opuścił Wadowice wraz z ojcem w roku 1938, udając się na studia polonistyczne do Krakowa.

Z polonistyki do seminarium

Ze względu na wybuch II wojny światowej Karol Wojtyła przerwał studia na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1941 odszedł do wieczności jego ojciec. Rok później Wojtyła rozpoczął studia w konspiracyjnym Metropolitalnym Wyższym Seminarium Duchownym w Krakowie.

1 listopada 1946 roku przyjął święcenia kapłańskie. W tym też roku wyjechał do Rzymu, żeby podjąć studia na Papieskim Uniwersytecie Świętego Tomasza z Akwinu. Tam w ciągu dwóch lat badał m.in. zagadnienie wiary u św. Jana od Krzyża. Tytuł doktorski uzyskał na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Po powrocie do Polski został skierowany jako wikariusz i katecheta do parafii w Niegowici. Wkrótce jednak został przeniesiony do parafii św. Floriana w Krakowie. Przy tej parafii wiele czasu poświęcał pracy z dziećmi, a w szczególności z młodzieżą. Poznał tam też grupę studentów, z którymi się zaprzyjaźnił. Do tej przyjaźni doszło m.in. dzięki wspólnemu zamiłowaniu do wycieczek górskich i kontaktu z naturą. Często organizowali wspólne piesze wycieczki w Beskidy czy Bieszczady i spływy kajakowe, a zimą jeździli na nartach.

W 1951 roku ks. Wojtyła udał się na dwuletni urlop naukowy, podczas którego pracował nad rozprawą habilitacyjną na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1953 roku ks. Karol Wojtyła otrzymał tytuł doktora habilitowanego. Wykładał w Metropolitalnym Seminarium Duchownym i na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie.

W 1954 roku przyszły papież rozpoczął pracę na Wydziale Filozoficznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, gdzie wykładał teologię i etykę aż do 1978 roku.

1958 roku został mianowany na biskupa pomocniczego, później zaś w 1964 roku stał się najmłodszym 43-letnim arcybiskupem na świecie. Od tego momentu zaczął wizytować parafie, odwiedzał klasztory, a także otworzył proces beatyfikacyjny siostry Faustyny Kowalskiej. Następnie w 1967 roku decyzją papieża Pawła VI został nominowany na kardynała.

16 października 1978 roku kardynał Karol Wojtyła został wybrany na papieża i przybrał imię Jan Paweł II. Był pierwszym Polakiem, wybranym na Stolicę Piotrową.

Pielgrzym świata

Znakiem rozpoznawczym pontyfikatu Jana Pawła II stały liczne pielgrzymki. Papież spotykał się z milionami wiernych i niewierzących na całym świecie. Odmieniał życia tych ludzi, pogłębiając w nich wiarę, nadzieję i miłość. Za okres swego pontyfikatu Jan Paweł II odbył 104 pielgrzymki międzynarodowe, odwiedzając przy tym 129 krajów na wszystkich kontynentach. Głosząc naukę Chrystusa na całym świecie, przemierzył łącznie ponad 1,5 mln km. W czerwcu 2001 roku odwiedził także Ukrainę. Dla samego Ojca Świętego pobyt na Ukrainie miał wielkie znaczenie jako swoiste wypełnienie wielkiego projektu w dziedzinie budowania Europy, która winna oddychać swymi dwoma płucami – wschodnim i zachodnim. O pielgrzymce papieża Polaka do swoich sąsiadów i przyjaciół będzie można przeczytać w kolejnym naszym artykule.

W 1979 roku odbył pierwszą pielgrzymkę do Ojczyzny. Pielgrzymka ta niepokoiła komunistyczne władze ówczesnej Polski, próbowano nawet nie dopuścić wizyty papieskiej. Jednak się nie udało, a podczas jednej z homilii papież wygłosił prorocze słowa, które dały Polakom nadzieję i stały się natchnieniem do walki z komunizmem.

„Wołam, ja, syn polskiej ziemi, a zarazem ja, Jan Paweł II, papież. Wołam z całej głębi tego Tysiąclecia, wołam w przeddzień Święta Zesłania, wołam wraz z wami wszystkimi: Niech zstąpi Duch Twój! Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi!”

Rok 1979 to także rok publikacji pierwszej z czternastu encyklik, czyli orędzi Jana Pawła II.

Pełen nadziei i entuzjazmu okres początku pontyfikatu zatrzymuje zamach na papieża 13 maja 1981 roku, w dniu rocznicy objawień fatimskich. W trakcie audiencji na placu św. Piotra w Rzymie Jan Paweł II zostaje postrzelony przez tureckiego zamachowca Ali Ağca. Ciężko rannego papieża udaje się uratować. Rok później Jan Paweł II udaje się do Fatimy, żeby podziękować Matce Bożej za ocalenie.

W 1983 roku Jan Paweł II odbywa rozmowę z uwięzionym w rzymskim więzieniu i skazanym na dożywocie zamachowcem Ali Ağcą i udziela mu przebaczenia. Również ubiega się o to, by kara dożywocia została złagodzona.

Jedną z ważnych inicjatyw zapoczątkowanych przez Jana Pawła II są Światowe Dni Młodzieży, które po raz pierwszy odbyły się w Rzymie w 1984 roku. Inicjatywa ta jest kontynuowana do dziś.

Na przełomie stycznia i lutego 2005 roku stan zdrowia papieża zaczął się stopniowo pogarszać. Wierni zaczęli się gromadzić i czuwać na placu św. Piotra, towarzysząc papieżowi. Jan Paweł II odszedł do domu Ojca 2 kwietnia 2005 roku. W czasie pogrzebu wierni wznosili transparenty z włoskim napisem „santo subito!”, czyli święty natychmiast.

Jan Paweł II został beatyfikowany przez swojego następcę papieża Benedykta XVI w 2011 roku, a w 2014 roku papież Franciszek ogłosił papieża Polaka świętym Kościoła Katolickiego.

Papież, który skakał na nartach

Oprócz miłości do Chrystusa, ludzi i Kościoła Karol Wojtyła, a później Jan Paweł II, dziś święty, kochał też sport, w szczególności narciarstwo i piłkę nożną, turystykę, literaturę i teatr. Warto powiedzieć, że był oddanym fanem dwóch desek, na których z pasją szusował po stokach Polski i Europy, a w młodości nawet skakał na amatorskich skoczniach.

Jak już wspomniane było wcześniej, pełniąc posługę duszpasterską oraz prowadząc wykłady na uczelniach, ks. Karol Wojtyła zaprzyjaźnił się z grupą młodzieży, z którymi regularnie organizował wycieczki górskie, spływy kajakowe czy jazdę narciarską. Młodzież niejednokrotnie podkreślała duchową wartość tych wycieczek, które były swoistą formą rekolekcji. Zdarzało się, że ks. Wojtyła odłączał się od grupy na prywatną modlitwę i kontemplacje. O swojej miłości do gór mówił tak:

„Ilekroć mam możność udać się w góry i podziwiać górskie krajobrazy, dziękuję Bogu za majestat i piękno stworzonego świata. Dziękuję Mu za Jego własne piękno, którego wszechświat jest jakby odblaskiem, zdolnym zachwycić wrażliwe umysły i pobudzić je do uwielbienia Bożej wielkości. W górach znajdujemy nie tylko wspaniałe widoki, które można podziwiać, ale niejako szkołę życia. Uczymy się tutaj znosić trudy w dążeniu do celu, pomagać sobie wzajemnie w trudnych chwilach, razem cieszyć się ciszą, uznawać własną małość obliczu majestatu i dostojeństwa gór”.

Karol Wojtyła udał się na studia polonistyczne dzięki zamiłowaniu do słowa pisanego. Sam bowiem pisał poezje i dramaty. Jako poeta i dramatopisarz posługiwał się następującymi pseudonimami literackimi: Andrzej Jawień, Piotr Jasień, a od 1961 roku Stanisław Andrzej Gruda. Jego prace ukazywały się regularnie w prasie katolickiej.

Pisząc dramaty, myślał jednocześnie o ich kształcie scenicznym i możliwości adaptacji teatralnej. Teatr był pasją Karola Wojtyły od wczesnej młodości, był bowiem związany z pracą w amatorskim teatrze szkolnym. W 1941 roku wspólnie z Mieczysławem Kotlarczykiem, teatrologiem i pedagogiem założyli konspiracyjny Teatr Rapsodyczny. Spektakle Teatru były wystawiane przede wszystkim w domach prywatnych. Karol Wojtyła grywał w większości przedstawień, m.in. w „Królu Duchu” grał Bolesława Śmiałego, w „Weselu” – Jaśka, a w „Panu Tadeuszu” – księdza Robaka.

W książce „Dar i tajemnica” Jan Paweł II napisał:

„Spotkania teatru słowa odbywały się w wąskim gronie znajomych, zaproszonych gości szczególnie zainteresowanych literaturą i równocześnie „wtajemniczonych”. Zachowanie tajności wokół tych teatralnych spotkań było nieodzowne, w przeciwnym razie groziły nam wszystkim surowe kary ze strony władz okupacyjnych – najprawdopodobniej wywózka do obozu koncentracyjnego. Muszę przyznać, że całe to szczególne doświadczenie teatralne zapisało się bardzo głęboko w mojej pamięci, chociaż od pewnego momentu zdawałem sobie sprawę, że teatr nie był moim powołaniem”.

Bezsprzecznie Jan Paweł II był wielkim Człowiekiem. Jego miłość i wiara zmieniły serca wielu osób, a nauka o życiu w Chrystusie wpłynęła na kształtowanie się współczesnego obrazu wartości chrześcijańskich. Ojciec Święty był dla wielu ludzi wzorem, nauczycielem. Ciepłym i pełnym miłości. Był osobą, która potrafiła przywołać do porządku. Dawał nadzieje ludziom pokrzywdzonym. Łamał wszelkie bariery. Kochał każdego bez wyjątku i pozostanie w naszej pamięci.

Opracowała: Danuta Stefanko

Audycja radia CKPiDE: