Fot. Geert Vanden Wijngaert / AP Photo

Szefowie 27 państw i rządów Unii Europejskiej na szczycie w Brukseli podjęli decyzję o przyznaniu Ukrainie i Mołdawii statusu państw kandydujących do wspólnoty. Jest to unijna reakcja na rosyjską pełnoskalową inwazję na Ukrainę 24 lutego 2022 roku. Poinformował o tym przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel. Wcześniej 23 czerwca 2022 roku unijne aspiracje państw poparło 529 z 588 posłów Parlamentu Europejskiego.

Charles Michel określił tę decyzję jako moment historyczny oraz podkreślił, że jest to kluczowy krok na drodze do Unii Europejskiej. Dodał, że przyszłość Unii i państw kandydujących jest wspólna. Na przyznanie Ukrainie statusu kandydata do wspólnoty zareagował prezydent Wołodymyr Zełenski, podkreślając, że jest to wyjątkowy moment w relacjach Ukraina-Unia Europejska.

„Jest to jedna z najważniejszych decyzji dla Ukrainy w ciągu 30 lat niepodległości naszego państwa. Jednak ta decyzja nie tylko dla Ukrainy. Jest to największy krok dla wzmocnienia Europy, który można było zrobić właśnie teraz, w nasz czas, właśnie w takich warunkach, kiedy rosyjska wojna testuje naszą zdolność zachować wolność i jedność. Dziękuję szczytowi liderów Europy. Dziękuję naszym bohaterom, każdemu i każdej, kto z bronią w ręku broni niepodległości Ukrainy i wolności Europy. Dziękuję, że robicie możliwą nową historię Europy – silniejszej i wolniejszej” – napisał w sieciach społecznościowych prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski.

Fot. Wikimedia Commons

Status kandydata to pierwszy krok na drodze do przystąpienia do Unii Europejskiej. Komisja Europejska przyjęła rekomendacje w sprawie Ukrainy i Mołdawii na podstawie tzw. kryteriów kopenhaskich i madryckich. Określają one warunki polityczne i gospodarcze akcesji, a także zdolność do funkcjonowania na unijnym, konkurencyjnym rynku wewnętrznym. Do tej decyzji odniósł się premier Rzeczypospolitej Polski Mateusz Morawiecki.

„Od 120 dni Ukraińcy pokazują, co znaczy odwaga i wierność europejskim wartościom. Bronią swojej ojczyzny i całej Europy przed barbarzyństwem Rosji Putina. Dziś, dzięki stanowczym zabiegom dyplomatycznym i poparciu Polski, Rada Europejska postanowiła, że Ukraina otrzyma status państwa kandydującego do Unii Europejskiej. Dziękuję całej wspólnocie europejskiej za tę decyzję. Historia nie zapomni tego momentu, bo jak nie raz pokazała, tylko solidarnie możemy wygrać z tyranią” – napisał w swoich sieciach społecznościowych szef polskiego rządu.

Fot. Krystian Maj / KPRM

Razem z Ukrainą i Mołdawią o status kandydata do Unii Europejskiej ubiegała się również Gruzja. Unijni przywódcy zgromadzeni na szczycie w Brukseli uznali europejską perspektywę Gruzji i są gotowi przyznać jej status kandydata, ale dopiero po zajęciu się przez kraj „priorytetowymi zagadnieniami”. Agencja Reutera zwraca uwagę, że choć przyjęcie Ukrainy i Mołdawii do Unii Europejskiej może zająć więcej niż dekadę, decyzja podjęta na szczycie w Brukseli jest symbolicznym krokiem wspólnoty, który sygnalizuje zamiar wkroczenia w głąb byłego Związku Radzieckiego.

„Dziś jest dobry dzień dla Europy. Gratulacje dla prezydenta Ukrainy, prezydent Mołdawii i premiera Gruzji. Wasze kraje są częścią naszej europejskiej rodziny. Potwierdza to dzisiejsza historyczna decyzja przywódców. Wzmacnia ona Ukrainę, Mołdawię i Gruzję w obliczu rosyjskiego imperializmu i wzmacnia Unię Europejską, ponieważ po raz kolejny pokazuje światu, że jesteśmy zjednoczeni i silni w obliczu zewnętrznych zagrożeń” – oceniła przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen.

Fot. Shutter Stock

Kolejnym krokiem na drodze do członkostwa będzie rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych. W tej sprawie zgodę będą musiały dać jednomyślnie państwa członkowskie na podstawie raportów Komisji Europejskiej o postępach w spełnianiu warunków. Wcześniej Ukraina otrzymała plan działań, który musi zostać wdrożony, aby rozpocząć negocjacje w tej sprawie. Wśród niezbędnych kroków na drodze do pełnoprawnego członkostwa we wspólnocie między innymi przyjęcie i wdrożenie przepisów dotyczących procedury wyboru sędziów Sądu Konstytucyjnego Ukrainy zgodnie z zaleceniami Komisji Weneckiej.

Poza tym Ukraina zobowiązuje się do dalszego wzmocnienia walki z korupcją. W tym celu musi dokonać wyboru i powołania nowego dyrektora Narodowego Biura Antykorupcyjnego Ukrainy i prokuratora Specjalnej Prokuratury Antykorupcyjnej, a także przyjąć kompleksowy plan strategiczny reformy całego sektora organów ścigania jako części ukraińskiego środowiska bezpieczeństwa. Konieczne jest też dostosowanie ustawodawstwa medialnego do europejskiego ustawodawstwa audiowizualnego, dokończenie przygotowywanej reformy ram prawnych dla mniejszości narodowych zgodnie z zaleceniami Komisji Weneckiej oraz wypracowanie mechanizmów jej wdrażania.

Opracowała Danuta Stefanko