Fot. Ołeksa Butczak
W Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku, dawnym Stanisławowie, 13 maja 2023 roku odbył się panel dyskusyjny pt. „Rola Polaków na Ukrainie we wzmacnianiu polsko-ukraińskiego dialogu kulturowego i relacji społeczno-gospodarczych”. Eksperci, zaproszeni goście oraz uczestnicy wydarzenia mieli okazję omówić między innymi obecny stan relacji polsko-ukraińskich oraz wpływ pełnoskalowej wojny rosyjsko-ukraińskiej na sytuację społeczności polskiej na Ukrainie.
„Polacy na Ukrainie przeżywają te same trudności, tak samo cierpią w wyniku rosyjskiej agresji, jak i Ukraińcy. Wydaje mi się też, że przez to, że niosą ze sobą dziedzictwo i pamięć tego regionu, w skali europejskiej są w stanie w sposób szczególny wesprzeć i dodać otuchy swoim współobywatelom. Osobom polskiego pochodzenia łatwiej zdobyć wsparcie i pomoc w Polsce ze względu na więzi rodzinne, łatwość języka, więc są tym takim pierwszym ratownikiem dla wielu rodzin ukraińskich. Na pewno też odegrają szczególną rolę w procesie odbudowy, będąc pomostem czy przewodnikiem dla polskich przedsiębiorców i firm na Ukrainie” – powiedział Bartosz Cichocki, ambasador Rzeczypospolitej Polskiej na Ukrainie.
Fot. Ołeksa Butczak
Po wybuchu pełnoskalowej wojny na Ukrainie rola Polski i narodu polskiego niewątpliwie stała się jedną z kluczowych w niesieniu pomocy narodowi ukraińskiemu. Polacy od pierwszych dni rosyjskiej inwazji przyjmują ukraińskich uchodźców w swoich domach, organizują rozmaite zbiórki, a na poziomie państwowym przekazują pomoc finansową, prawną i militarną.
„Polskie społeczności zaktywizowały się ze względu na rosyjską agresję. Polska od razu stała się tym azylem i centrum bezpieczeństwa, gdzie przybyły miliony Ukraińców. Ważna jest nie tylko pomoc materialna, ale też psychologiczna, na poziomie ustawodawstwa. Jesteśmy wdzięczni za wszystko, co polskie władze i samorządy robią dla Ukraińców. Ważne jest, żeby procesy integracyjne między naszymi narodami się wzmacniały. Obecnie Polacy są naszymi braćmi i siostrami” – mówił Witalij Fedoriw, zastępca mera Iwano-Frankiwska.
W trakcie panelu przedstawiono również zaangażowanie humanitarne, a nawet wojskowe Polaków i osób polskiego pochodzenia na Ukrainie w walkę przeciwko rosyjskiemu zaborcy. Jednym z elementów dyskusji było omówienie perspektyw współpracy polsko-ukraińskiej w odbudowie państwa ukraińskiego po wojnie oraz we wzmacnianiu sojuszy międzynarodowych w tej części Europy.
Fot. Ołeksa Butczak
„Stoimy przed wielką szansą w naszych relacjach. Olbrzymią rolę mogą odegrać te osoby, które czują się Polakami, a mieszkają na Ukrainie, są jej obywatelami. Rozmawialiśmy o ich zaangażowaniu w działania kulturowe i gospodarcze. Mówiliśmy o kwestiach odbudowy Ukrainy, jak ona będzie wyglądała, jak też będzie wyglądał udział Polaków. Jest to moment, w którym trochę inaczej się patrzy na Polaków, na mniejszość polską na Ukrainie, bo przez wiele lat często była postrzegana jako coś niebezpiecznego w stosunku do państwa ukraińskiego, jednak wydarzenia po 24 lutego, zaangażowanie Polaków, poparcie Ukrainy, absolutnie te obawy wykluczyła” – powiedział Paweł Bobołowicz, korespondent Radia Wnet, który moderował panel.
Rolę Polaków na Ukrainie we wzmacnianiu polsko-ukraińskiego dialogu kulturowego i relacji społeczno-gospodarczych można rozpatrywać przez kilka pryzmatów. Przede wszystkim Polacy na Ukrainie, zrzeszeni dookoła organizacji pozarządowych czy parafii rzymskokatolickich, poprzez pielęgnowanie polskich tradycji i kultury, a także języka polskiego, otwierają społeczeństwo ukraińskie na siebie. Przedstawiają też bliskość obu narodów. Z kolei po wybuchu wojny rosyjsko-ukraińskiej stoją ramię w ramię z ukraińskimi współobywatelami.
Fot. Ołeksa Butczak
„Polacy na Ukrainie w czasie pierwszej fazy pełnoskalowej inwazji służyli jako pewnego rodzaju komunikatory między partnerami z Polski a lokalnymi ukraińskimi instytucjami, łącząc potrzeby z możliwościami. Nasze relacje, znajomość języka pomogły ściągnąć niezbędną pomoc. Swoją postawą pokazaliśmy, że jesteśmy po stronie prawa międzynarodowego. Poza tym Polska i Ukraina mają dużo wspólnego z przeszłości, w tym elementy kultury, co może sprzyjać rozwojowi biznesu” – mówił panelista Jerzy Wójcicki, doradca przewodniczącego Winnickiej Rady Obwodowej, członek Zarządu Związku Polaków na Ukrainie.
Wśród uczestników panelu znaleźli się również: Jan Malicki, dyrektor Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego; Wiktoria Szewczenko, prezes Polskiego Stowarzyszenia Kulturalno-Oświatowego im. Juliana Lublińskiego w Zwiahlu, wolontariuszka w Ochotniczym Batalionie Obrony Terytorialnej „Zwiahel” oraz Anatolij Kurnosow, analityk Centrum Studiów Politycznych „Doktryna”, ekspert Ukraińsko-Polskiej Platformy Medialnej.
Panel dyskusyjny „Rola Polaków na Ukrainie we wzmacnianiu polsko-ukraińskiego dialogu kulturowego i relacji społeczno-gospodarczych” odbył się w ramach obchodów 10-lecia działalności Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego, wspieranych przez Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej we Lwowie.
Tekst: Danuta Stefanko
Audycja Radia CKPiDE:
Zdjęcia: Ołeksa Butczak
