Fot. Ukrinform

W Kaliszu zakończono prace remontowe na cmentarzu żołnierzy Ukraińskiej Republiki Ludowej Kalisz Szczypiorno, które trwały od 2023 roku. Poinformował o tym były przewodniczący Związku Ukraińców w Polsce Jurij Rejt, który sprawuje opiekę nad ukraińskimi wojskowymi pochówkami na terenie Polski, w komentarzu redakcji Ukrinform, podaje Ukraińska prawda.

Według Rejta, na cmentarzu ustanowiono 240 krzyży, z których większość posiada metalowe oprawy. Podczas prac remontowych usunięto górną warstwę ziemi i zebrano fragmenty oryginalnych przedwojennych krzyży, które znajdowały się pod ziemią. Postanowiono umieścić te elementy w nowych metalowych krzyżach.

Szacuje się, że na tym cmentarzu w okresie przedwojennym na mogiłach znajdowało się około 400 krzyży. Według danych archiwalnych udało się ustalić trzysta pochówków oraz potwierdzić 190 nazwisk osób tu pochowanych. Rejt zauważył, że w dużym stopniu jest to zasługa archiwów i książek historyka z Przemyśla Aleksandra Kolańczuka.

Odnaleziono tu również kilka pochówków żydowskich i krymskotatarskich – te osoby również walczyły w wojsku Ukraińskiej Republiki Ludowej.

Fot. Ukrinform

Cmentarz wojskowy był czynny w latach 1921-1940. Po wkroczeniu armii radzieckiej na cmentarzu został wysadzony monument, upamiętniający żołnierzy URL. Do 1992 wypasano tu bydło.

Proces odbudowy rozpoczął się w 1990 roku, kiedy Rejt wystosował oficjalne pismo do Urzędu Miasta Kalisza oraz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, i trwał do 1999 roku, kiedy ten teren został ogrodzony. Potem nastąpiła przerwa w pracach aż do 2013, kiedy usunięto górną warstwę ziemi i odkryto pozostałości kozackich krzyży. Faktyczna renowacja rozpoczęła się w 2023 roku dzięki staraniom strony ukraińskiej i polskiej.

Na cmentarzu ustanowiono również granitowy pomnik z tryzubem, podobny do zniszczonego przez wojska radzieckie. Znajduje się na nim napis w języku ukraińskim: „Tym, którzy zginęli, ale nie zdradzili Ukrainy. Armia Ukraińska”. Tablica informacyjna przy wejściu na cmentarz i obok pomnika wymienia 190 nazwisk pochowanych.

Cmentarz został odnowiony dzięki wsparciu i udziałowi Ukraińskiego Towarzystwa Historycznego w Polsce, Ambasady Ukrainy w Polsce, Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków przy Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz wykonawców. Projekt jest współfinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej oraz Wielkopolski Urząd Wojewódzki. Koszt prac przeprowadzonych w latach 2023-2024 wyniósł ponad 1,2 mln złotych, czyli ponad 300 tys. dolarów.

Źródło: Ukraińska prawda
Z języka ukraińskiego przetłumaczyła Karolina Szostak