Fot. Danuta Stefanko

W Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku, dawnym Stanisławowie, 24 października 2023 roku odbyła się prezentacja książki ukraińskiego krajoznawcy i dziennikarza Dmytra Antoniuka pt. „Zamki i rezydencje na Ukrainie związane z polskimi rodami”. W wydarzeniu uczestniczyli miejscowi Polacy, krajoznawcy i miłośnicy pamiątek architektury.

„Jak zawsze, bardzo mi miło być w Stanisławowie, szczególnie w Centrum. Ta książka jest moim magnum opus, bo gromadziłem informacje przez całe swoje życie. Zaczynając od 1992 roku, to już jest trzecia edycja tej książki. Ważnym aspektem tego, czemu akurat teraz ją wydałem, jest to, że trwa wojna i te zabytki, o których napisałem, są pod ciągłym zagrożeniem. Niektóre z nich już ucierpiały od rosyjskich ostrzałów” – powiedział Dmytro Antoniuk.

Fot. Danuta Stefanko

Spotkanie było swoistą wirtualną wycieczką, która pozwoliła zwiedzić dzieła architektury, świadczące o wspólnej historii Polaków i Ukraińców. Goście wydarzenia mieli okazję poznać najciekawsze polskie zabytki, które zachowały się dotychczas, znajdujące się głównie na Prawobrzeżnej Ukrainie, czyli na obszarze od granicy z Polską i Białorusią po Morze Czarne.

„Prezentacja tej książki sprawiła na mnie ogromne wrażenie i wywołała zachwyt. Przecież to nasza historia, o której my na Kresach za dużo nie wiedzieliśmy. Spotkania z historią zawsze są dla nas ciekawe, zwłaszcza gdy jest przedstawiana prawdziwie i obiektywnie. Autor tak zachwycił salę, że nie zauważyliśmy, jak upłynął czas. Chciało się jeszcze słuchać. Dziękuję bardzo za tak wspaniałe spotkanie w tych trudnych czasach” – mówiła Władysława Dobosiewicz.

Publikacja liczy 720 stron, z których 230 to kolorowe zdjęcia autorskie. Jej osobliwością jest mapa z kodem QR do lokalizacji 512 pamiątek. Obecnie jest to najpełniejszy zbiór informacji na Ukrainie na ten temat. Można powiedzieć, że książka jest swoistym katalogiem. Oprócz informacji o samych zabytkach czytelnicy będą mogli poznać ciekawe historie dotyczące założycieli i mieszkańców poszczególnych obiektów.

Fot. Danuta Stefanko 

„Ukraińcy i Polacy prężnie współdziałają, a nawet mieszkają razem jeszcze od drugiej połowy XIV wieku. To wspólne dziedzictwo trudno ignorować. Trzeba go wspierać i zachowywać. Właśnie temu jest poświęcony magnum opus Dmytra Antoniuka. Autor postawił przed sobą tytaniczne zadanie – ująć coś, czego się nie da ująć. Dobrze sobie poradził. Bardzo mi również miło, że w książce znalazło się miejsce dla mego rodzinnego Koropca w obwodzie tarnopolskim” – powiedział historyk Petro Hawryłyszyn.

Trzecie wydanie książki „Zamki i rezydencje na Ukrainie związane z polskimi rodami” już jest tłumaczone na język polski, a jego prezentacja jest planowana na rok 2024. Tymczasem wszyscy zainteresowani mogą zapoznać się z publikacją w bibliotece Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego. Wśród dalszych planów Dmytra Antoniuka jest opisanie najważniejszych rzymskokatolickich kościołów parafialnych na Ukrainie.

Tekst: Danuta Stefanko

Program Radia CKPiDE:

Zdjęcia: Danuta Stefanko