Fot. Danuta Stefanko
24 lutego 2022 roku rozpoczęła się pełnoskalowa wojna rosyjsko-ukraińska, która zmieniła funkcjonowanie świata. Państwa Unii Europejskiej oraz NATO włączyły się w pomoc militarną i humanitarną napadniętej Ukrainie. Miliony Ukraińców musiały opuścić swoje domy, a setki tysięcy dołączyły do Sił Zbrojnych Ukrainy. Wśród żołnierzy są również osoby polskiego pochodzenia, którzy walczą o swoją ziemię i oddają życia, broniąc jej wolności.
„Piszemy nowe karty historii, inne karty w historii relacji polsko-ukraińskich, które pokazują, że obywatele Ukrainy polskiego pochodzenia walczą o Ukrainę, ale i o Polskę. Dołączają do grona bohaterów Ukrainy i Polski. Nigdy nie wolno nam zapomnieć o ludziach starszych, młodszych, różnych specjalizacji, którzy oddali w tej wojnie najcenniejsze – swoje życia” – powiedziała dyrektor Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku Maria Osidacz.
W 2. rocznicę pełnoskalowej rosyjskiej inwazji na Ukrainę, 24 lutego 2024 roku, w ośrodku odbyło się otwarcie drugiej części wystawy „Byłem Polakiem – obywatelem Ukrainy”. Przedstawia ona życiorysy kolejnych dziesięciu osób, które mając polskie pochodzenie, pozostały świadomymi obywatelami Ukrainy, współodpowiedzialnymi za przyszłość swojego państwa.
Fot. Danuta Stefanko
„Każda z tych osób oddała swoje życie za to, żebym mogła tutaj być, mogła chodzić do szkoły, uczyć się, spotykać się z wolontariuszami Centrum. Odczuwam nie tyle smutek, ile ogromny gniew do ludzi, którzy zmusili takich fajnych mężczyzn i kobiet wziąć broń i pójść walczyć. Cieszy mnie, że pamiętamy ich imiona, notujemy historie, robimy wystawy. Ci ludzie zasługują, żebyśmy oddali im szacunek” – mówiła Anita Czirkowa, koordynatorka wolontariuszy CKPiDE.
Bohaterowie wystawy zrezygnowali ze swojej codzienności, rozmaitych pasji, pożegnali się ze swoimi rodzinami, mając świadomość, że być może już nigdy się nie spotkają. Ekspozycja przedstawia historie osób, które broniły Ukrainy po rosyjskiej agresji w 2014 roku i pełnoskalowej inwazji w 2022.
„Jest to bardzo przejmująca wystawa. Czytając historie ludzi, zwykłych ludzi, którzy jeszcze niedawno chodzili po ulicach i stanęli w obronie własnego kraju, własnej Ojczyzny, a są to osoby polskiego pochodzenia, jestem bardzo wzruszony. Trzeba pomagać Ukrainie, żeby ta wojna zakończyła się tutaj sukcesem i nie przeniosła się na inne kraje” – powiedział Przemysław Fert z Polski.
Fot. Danuta Stefanko
W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej we Lwowie, lokalni Polacy i Ukraińcy oraz ukraińscy obrońcy. Wystawa jest dostępna do obejrzenia w biurze Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego. Jak zapowiadają organizatorzy, póki nie zakończy się wojna na Ukrainie, praca nad nią będzie kontynuowana, żeby godnie upamiętniać bohaterów.
„Od każdej osoby zależy przetrwanie naszej Ojczyzny, od dziecka do seniora. Dzieci w jednej ze szkół zapytały mnie, czy wierzę w zwycięstwo Ukrainy. Odpowiedziałem, że wierzę. Jeżeli nie będzie zwycięstwa, to nie będzie też nas, nie będzie kraju, narodu i społeczeństwa” – mówił mjr Serhij Kamiński „Sparrow” z 1. Oddzielnej Siwerskiej Brygady Pancernej.
Wcześniej wystawa „Byłem Polakiem – obywatelem Ukrainy” gościła w wielu ukraińskich i polskich miastach, również w gmachu Sejmu w Warszawie. Ekspozycja została opracowana przez CKPiDE przy wsparciu Konsulatu Generalnego RP we Lwowie, z inicjatywy Fundacji Wolność i Demokracja.
Tekst: Danuta Stefanko
Program Radia CKPiDE:
Zdjęcia: Danuta Stefanko
