W dniach 29 listopada – 2 grudnia 2018 roku w Iwano Frankiwsku (d. Stanisławowie) odbył się II etap IV Forum Młodych Polaków na Ukrainie. Podczas Forum młodzież z 14 miejscowości Ukrainy, 40 liderów polskich środowisk pracowało z doświadczonymi trenerami z Polski. Przeprowadzono kilka spotkań panelowych, na których młodzież dyskutowała na tematy wielu aktualnych dla niej problemów. Na przykład, w drugim dniu Forum uczestnicy rozmawiali m.in. o postawie obywatelskiej Polaków na Ukrainie, roli i sposobie działania ambasadorów polskości w środowiskach lokalnych, a także poruszyli temat „Polak na Ukrainie – wczoraj, dzisiaj i jutro”.
Szczególnym był trzeci dzień Forum. Młodzież debatowała o „Roli młodych Polaków na Ukrainie”. Udział w debacie wzięli goście specjalni: posłowie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Komisja Łączności z Polakami za Granicą) na czele z Panią Przewodniczącą Anną Schmidt Rodziewicz, senator RP Pan Artur Warzocha – wiceprzewodniczący Senackiej Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą, konsul RP we Lwowie Pan Rafał Kocot, a także przedstawiciele organizacji pozarządowych z Polski. Uczestnicy dyskutowali nad tezami, które dotykały ważnych spraw życia codziennego Polaków na Ukrainie. Mottem debaty było: „Jedno serce dwie Ojczyzny”.
Przed rozpoczęciem debaty goście złożyli kwiaty i zapalili znicze pod pomnikiem w Czarnym Lesie, gdzie spoczywa kwiat polskiej inteligencji Stanisławowa.
Młodzież i goście zostali podzieleni na grupy, każda dostała kartkę z tezami. Po krótkim czasie uczestnicy debaty musieli zaprezentować wypowiedzi wobec swoich tez. „Być Polakiem na Ukrainie nie oznacza odrębności” lub „Bycie patriotą Ukrainy nie przeszkadza byciu patriotą Polski” – oto niektóre z nich.
W środowiskach młodych ludzi, którzy przyjechali na Forum, powstają bardzo ważne pytania.
- Zależy nam na tym, kim jesteśmy, czyli nasza tożsamość, a jesteśmy Polakami, i zależy nam na tym, gdzie się urodziliśmy. Ponieważ urodziliśmy się na Ukrainie, mamy na dwie ojczyzny jedno serce, więc mamy je powiększone, jesteśmy bogatsi, – powiedziała prezes oddziału Związku Polaków na Ukrainie im. Adama Mickiewicza w Odessie Swietłana Zajcewa-Wełykodna.
- Rozmawialiśmy o kultywowaniu polskości i o tym, czy to kultywowanie oznacza też odrębność środowiska, w którym żyjemy. Doszliśmy do wniosku, że kultywowanie polskości wcale nie oznacza odrębności, ponieważ możemy zmieścić w swoim sercu miłość i do Ukrainy, i do Polski. To jest naszym dodatkowym atutem, możemy to wykorzystać, żeby rozwijać to miejsce, gdzie mieszkamy, polepszać relacje, wykorzystać to w pracy społecznej. Na nasze inicjatywy reagują bardzo przyjaźnie, – mówi Natalia Kostuszewicz z Energodaru.
Przedstawiciele władz polskich oraz organizacji pozarządowych, uczestniczący w debatach byli pod wrażeniem od poziomu dyskusji, w której mieli okazję wziąć udział. A młodym patriotom w Polsce lub innych państwach świata, jak mówią goście, warto uczyć się patriotyzmu od Polaków z Ukrainy.
- Ważne, żeby z jednej strony utrzymać więź z tą ojczyzną przodków, Polską, nie zapominając o tym, że drugą ojczyzną jest też Ukraina. Budować pomost między naszymi krajami. Uczyć młodych Polaków, którzy mieszkają na terytorium Polski, którzy też są wielkimi patriotami, ale nie tak bardzo cenią sobie ojczyznę, Polskę, ponieważ ją mają sobie na co dzień, ona jest na wyciągnięcie ręki wokół nas. Tylko młode pokolenie jest w stanie wypracowywać nowe relacje między Polską a Ukrainą, między Polską a innymi krajami. Przełamać te pewne tabu historyczne, przełamać te trudne tematy, które są, o których trzeba pamiętać, bo one są częścią i polskiej, i ukraińskiej historii, historii czasami bardzo trudnej, ale historii, z którą musimy żyć, ale też budując nowe relacje, budując przyszłość dla młodych pokoleń, – Anna Schmidt-Rodziewicz, poseł na Sejm RP, przewodnicząca Sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą.
Artur Warzocha, senator RP, wiceprzewodniczący Senackiej Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą uczestniczył w jednej z poprzednich edycji Forum Młodych Polaków na Ukrainie. Pan Warzocha mówi, że zawansowane prace, które są wynikiem tego, co tutaj się działo w ubiegłym roku, potwierdzają to, że poszliśmy w dobrym kierunku. Zarówno jako Państwo Polskie, które wspiera te inicjatywy, ale też jak i środowisko, które zainicjowało tego typu współpracę.
- Nowi ludzie przychodzą, bo chcą coś konkretnego działać. Ludzie, którzy odnajdują w sobie polskie korzenie, albo są Polakami z urodzenia, są zachwyceni polskością, oszołomieni tą wiedzą, która do nich dotarła, są potomkami wielowiekowej tradycji, kultury, szkolą się, uczą się języka polskiego, polskiej historii. A jednocześnie żyją, jako prawdziwi ukraińscy patrioci, są lojalnymi obywatelami swojego Państwa, chcą zostać na Ukrainie, tutaj mieszkać, chcą działać, dobrze świadczyć o Polsce, a w Polsce, jak do nas przyjadą, dobrze świadczą o Ukrainie. Takich właśnie kontaktów nam potrzeba, – podkreślił Artur Warzocha z Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. Wiem, że organizacje polonijne w innych krajach też są zainteresowane tym, żeby organizować już fora transgraniczne. Wymiana doświadczeń, przemyśleń, mówienie o problemach młodych Polaków między granicami. W Republice Czeskiej mamy też na Zaolziu bardzo liczną polską mniejszość narodową, która jest zainteresowana podjęciem współpracy, nawiązaniem kontaktów w ramach właśnie takiego Forum z młodzieżą polską, mieszkającą na Ukrainie, – dodał Pan Artur Warzocha.
- Aktywności, dedykowane środowiskom polskim, Polakom poza granicami kraju, zwłaszcza takie fora, wspiera Stowarzyszenie Wspólnota Polska. Niedawno, 11 listopada mieliśmy takie Forum młodzieży w Warszawie. Uczestniczyła młodzież z 16 krajów, i dyskusje były podobne, – mówi Pani Zenka Bańkowska ze Stowarzyszenia Wspólnota Polska. Jest to taka przestrzeń, gdzie sami młodzi mówią o tym, czego potrzebują, jak chcieliby się rozwijać, jakiego wsparcia potrzebują od innych, ale też co mogą dać z siebie. Młodzież skupia się na takich samych ważnych dla niej tematach. To mnie utwierdza w przekonaniu, że ta inicjatywa, którą zaczęliśmy realizować jako Wspólnota Polska, powinna być rozwijana i kontynuowana, – powiedziała Pani Bańkowska.
- W Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano Frankiwsku, które wystąpiło inicjatorem IV i poprzednich edycji Forum Młodych Polaków na Ukrainie przy wsparciu Konsulatu Generalnego RP we Lwowie, Stowarzyszenia Wspólnota Polska w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za granicą, są przekonani, że praca z młodzieżą powinna być jednym z priorytetowych kierunków działalności polskich organizacji na Ukrainie, – podsumowała zakończenie IV Forum Młodych Polaków dyrektor CKPiDE Pani Maria Osidacz.
Tekst: Włodzimierz Harmatiuk
Zdjęcia: Andrzej Leusz, Krystyna Smal, Włodzimierz Harmatiuk
